Ngày xưa, nơi túp lều nhỏ nằm tít sâu trong núi, có một ông lão vót cây làm sạn và muôi xới cơm. Vào một tối mùa thu, ông lão nhóm lửa trong lò, tự nhủ: “Để chuẩn bị cho mùa đông, tối nay, mình sẽ làm sẵn cái đế đi tuyết”. Thế là ông lão bắt đầu làm đế đi tuyết bằng tre.
Bỗng nhiên, một người kỳ quặc có khuôn mặt nom như khỉ đầu chó bước vào nói:
– Lão ơi, xin cho tôi sưởi ấm một chút với.
– Được! Được! Hãy lại mà sưởi.
Nói rồi ông lão để cho người ấy sưởi ấm nhưng ông cứ cảm thấy có cái gì đó kỳ quặc khó tả. Ông nghĩ bụng: “Tên khỉ đầu chó này, hẳn là hắn đến để ăn thịt lão đây mà”.
Thế rồi, người khỉ đầu chó trợn tròn mắt nhìn ông lão, cười nói:
– Này lão, này lão, để ta đoán điều lão đang nghĩ nhé. Có phải lão đang nghĩ: “Tên khỉ đầu chó này, hẳn là hắn đến để ăn thịt lão đây mà.” Đúng không?
Nghe hắn nói thế, ông lão giật thót. Ông tự nhủ: “Đúng là một tên đáng sợ. Hay là cho hắn ăn rìu nhỉ?”
Nhưng người khỉ đầu chó lại đoán trúng phóc bụng dạ ông lão. Hắn nói:
– Có phải lão đang nghĩ: “Đúng là một tên đáng sợ. Hay là cho hắn ăn rìu nhỉ?” Đúng không?
Ông lão dần cảm thấy sợ hãi, nhưng ông nghĩ thầm: “Bây giờ trốn cũng không được.”
Thế rồi, người khỉ đầu chó lại một lần nữa đoán trúng suy nghĩ của ông lão. Hắn nói:
– Có phải lão đang nghĩ: “Bây giờ trốn cũng không được.” Đúng không?
Người khỉ đầu chó đắc ý nói:
– Tôi tên là Thấu Hiểu. Tôi có thể hiểu thấu mọi điều mà con người đang nghĩ trong đầu.
Ông lão có vẻ thất thế bèn cố gắng không suy, không nghĩ gì nữa, nhưng làm cách nào thì cũng vẫn có điều gì đó gợi lên trong lòng. Cứ những lúc như thế, Thấu Hiểu lại đoán trúng. Không còn cách nào khác, ông lão bèn ngồi bên cạnh ngọn lửa, tập trung uốn tre làm đế đi tuyết. Thế rồi, ngay lúc đó, đoạn tre đã được uốn cong bị bật ra, đánh cái bốp vào mặt Thấu Hiểu.
Bị bất ngờ, Thấu Hiểu nhảy dựng lên:
– Con người quả là đáng sợ! Có những cái không hiểu thấu hết được. Rồi chạy biến lên núi.
Từ đó về sau, ông lão không còn sợ Thấu Hiểu chút nào nữa. Thấu Hiểu có tìm đến chơi thì ông lão vẫn vô tư làm xong việc của mình.
